Ο μύθος των χαμένων Ιπποτών



Παρόλο που αποτελεί μέρος της μυθιστορηματικής παράδοσης των καθολικών και της δυτικής Ευρώπης, οι περισσότεροι από τους Έλληνες αναγνώστες της λογοτεχνίας του φανταστικού (και όχι μόνο) γνωρίζουμε αρκετά πράγματα για τον θρυλικό βασιλιά Αρθούρο και τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, για το κάστρο του Κάμελοτ και το μυθικό σπαθί Εξκάλιμπερ, αλλά και για την αναζήτηση του Ιερού Γκράαλ. Και, είτε μέσα από τις σχετικές παραδόσεις και τα διαβάσματα άρθρων και μυθιστορημάτων, είτε μέσα από τις πολλές ταινίες που έχουν γυριστεί με αυτό το θέμα, όλοι μας λίγο-πολύ έχουμε ονειροπολήσει εκείνη την εποχή των περιπετειών, των ρομαντικών αξιών και των αγαδραθημάτων.

Ο Βασιλιάς Αρθούρος αποτελεί το επίκεντρο του ενός από τους τρεις κύκλους των δυτικών ιπποτικών μυθιστορημάτων, του βρετονικού(*), συγκεντρώνοντας στο πρόσωπό του τα αρχετυπικά ιδανικά της βρετανικής μοναρχίας. Είναι ο απαιτούμενος Βρετανός ήρωας, ένας λαμπρός ηγέτης στις παρυφές της ιστορίας, που προσωποποιεί το συλλογικό όνειρο της ενοποίησης, της αρχετυπικά αγνής πολιτειακής ηθικής, και της ειρήνης για την χώρα του. Στις διάφορες μυθιστορίες του Μεσαίωνα, τα ρομαντικά ιπποτικά μυθιστορήματα της εποχής, ο βασιλιάς Αρθούρος και οι ιππότες του συνδέθηκαν με την αναζήτηση του Γκράαλ, του Ιερού Δισκοπότηρου, το οποίο αποτελεί γενικά ένα σύμβολο ενοποίησης και μετουσίωσης. Σε μία εκδοχή αυτών των ιστοριών, που κατά την γνώμη μας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, θα αναφερθούμε σε αυτό το κείμενο.

Σύμφωνα με αυτήν την ιστορία, ο Βασιλιάς Αρθούρος προσβάλλεται από μια μυστηριώδη αρρώστια και για την θεραπεία της στέλνει τους ιππότες του να αναζητήσουν το Ιερό Γκράαλ. Η ανεύρεση του μυθικού αντικειμένου θα είναι δύσκολη, καθώς κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια πού ακριβώς βρίσκεται, αλλά οι ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, οπλισμένοι με αγάπη και εμπιστοσύνη προς τον βασιλιά τους, χωρίζονται και φεύγουν για τα πέρατα της γης, για την αναζήτησή του.

Πολλά χρόνια περνούν, στα ταξίδια τους χάνονται μεταξύ τους, και κάθε έναν τον βρίσκει και μια διαφορετική μοίρα. Κάποιος ιππότης μπλέκεται με μία γυναίκα, νυμφεύεται, κάνει παιδιά και ξεχνιέται. Κάποιος άλλος παρασύρεται μέχρι το τέλος του κόσμου, στον παγωμένο Βορρά, και πεθαίνει μέσα στα χιόνια. Άλλος σκοτώνεται σε μία μάχη που παίρνει μέρος, άλλος αιχμαλωτίζεται και φυλακίζεται, άλλος προδίδει έναν σύντροφό του και φεύγει μακριά, άλλος μένει σε ένα χωριό και περιμένει, άλλος απογοητεύεται τελικά, θλίβεται και περνά την καθημερινότητά του πνίγοντας τον πόνο του σε ένα καπηλειό. Έτσι, οι ιππότες καταλήγουν να ξεχάσουν τον Αρθούρο, να ξεχάσουν τον σκοπό τους, και να ζουν ζωές άλλων, χαμένοι και ξεχασμένοι.

Όμως, κι ενώ ο καθένας είναι χαμένος στην προσωπική του περιπέτεια, συχνά εμφανίζονται κάποια ιδιαίτερα σημάδια, κάτι φευγαλέες εκλάμψεις, κάποια στοιχεία - ένα όνειρο, μια ανάμνηση, μια νοσταλγία - που τους κάνει να αναρωτιούνται και τελικά να προσπαθούν να θυμηθούν τον χαμένο τους σκοπό, το νόημα της περιπέτειάς τους.

Kάποτε, κάποιοι τυχαίνει να συναντηθούν μεταξύ τους και να νιώσουν μια παράξενη οικειότητα, μια θολή αναγνώριση, μια κρυφή χαρά και μια βαθιά συγκίνηση. Έτσι αρχίζουν να μιλούν μεταξύ τους για τις αποσπασματικές μνήμες τους, για τις μάταιες προσπάθειές τους, για τις αδυναμίες και τα λάθη της πορείας τους, και να παρουσιάζουν ο ένας στον άλλο τα στοιχεία της δικής τους εμπειρίας.

Μέχρι που, κάποια στιγμή μέσα στην ιστορία, οι Ιππότες που έχουν συναντηθεί θυμούνται ο ένας τον άλλον, θυμούνται τον Αρθούρο, θυμούνται την αναζήτησή τους που την πρόδωσαν, και φεύγουν πια μαζί, στην αρχή για να βρουν και τους άλλους συντρόφους τους και μετά για να βρουν το Ιερό Δισκοπότηρο, και να σώσουν τον βασιλιά τους.

Προς το τέλος του μύθου οι εκδοχές γίνονται ακόμη περισσότερες για το πώς οι Ιππότες βρίσκουν το Γκράαλ, πώς φτάνουν μέχρι το Κάμελοτ, και πώς θεραπεύουν τον Αρθούρο που τους περιμένει. Αλλά νομίζω πως ήδη η ‘‘θεραπευτική’’ ιδιότητα αυτής της ιστορίας έχει γίνει φανερή, κι ο καθένας μπορεί να αναρωτηθεί για τον εαυτό του : Ποιός είναι ο βασιλιάς Αρθούρος ; Ποιοί είναι οι χαμένοι ιππότες του ; Ποιό είναι και πού βρίσκεται το μυστικό Γκράαλ ;

Κάθε μύθος είναι ένα ιδιαίτερο είδος ιστορίας που προσπαθεί να ερμηνεύσει τις όψεις του κόσμου που μας περιβάλλει. Σε όλο τον κόσμο, σε όλες τις εποχές, και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, οι μύθοι των ανθρώπων υπήρξαν η ζωντανή έμπνευση για όλες τις δραστηριότητες του νου και της καρδιάς τους, κι έτσι δεν θα ήταν υπερβολικό αν λέγαμε πως ο μύθος είναι ένα μυστικό άνοιγμα που ερμηνεύει το περιβάλλον μας, ζωντανεύει τις κοινωνικές αξίες, και ταυτόχρονα απευθύνεται στα βάθη της ψυχής μας. Το ίδιο συμβαίνει και για τους μυστικούς μύθους του βασιλιά Αρθούρου και των Ιπποτών του, και για την μεγάλη περιπέτειά τους που δεν έχει τέλος…


Δημήτρης Αργασταράς, ε. μέλος Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.

υποσημείωση :
(*) Όπως με πληροφορεί ο φίλος Σταμάτης Μαμούτος, που τα γνωρίζει πολύ καλά αυτά τα θέματα, οι άλλοι δύο τύποι των δυτικών ιπποτικών μυθιστορημάτων είναι ο κλασικός και ο καρολίγγειος. Επίκεντρο του κλασικού κύκλου είναι ο Μέγας Αλέξανδρος και του καρολίγγειου ο Καρλομάγνος.



  • Σχόλια σε αυτήν την ανάρτηση

Ο/Η Ίων Αλβέριχος είπε...
Συνήθως όταν χάνεις το σκοπό σου ευθύνεται το γεγονός ότι χάνεις την πίστη σου σε αυτόν, και τότε κρυμμένος στη δειλία της πνευματικής έλλειψης κλείνεις τα μάτια στο φως που κάποτε με λαχτάρα αναζητούσες. Το ιερό δισκοπότηρο πρώτα το βρίσκουμε μέσα μας, κοντά στους γκρεμούς των προσωπικών δοκιμασιών μας και χρειάζεται πάντα ένα τυφλό άλμα πίστης για να νοιώσουμε να αναβλύζει το θείο περιεχόμενο του στο δύσβατο λαβύρινθο της αναζήτησης μας.

Μήτσο τέλειο άρθρο, συνέχισε να μας μαγεύεις....
Σάββατο, 24 Οκτώβριος, 2009

Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιοι ιππότες που δεν χάνουν ποτέ την πίστη στους σκοπούς τους.

Απόμακροι και προδομένοι, ασπιδοφόροι φρουροί του Αγαθού και του Δίκαιου, στέκονται ως έμψυχα τείχη αποκρούοντας τη χλεύη και το μίσος των βέβηλων.

Η πολεμική μας σημαία, στο κέντρο της παράταξης...

Μοναχά Φ.λΕ.ΦΑ.ΛΟ!
Τρίτη, 27 Οκτώβριος, 2009

Ο/Η Χάρης Παπαϊωάννου είπε...
Neon knights, Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ!ΥΓ.

Που βρίσκεται ο τυρόβλαχος ο Βουντού; Τον έχει πάρει κανένα μάτι;
Πέμπτη, 29 Οκτώβριος, 2009

Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Χάρη, καλά είναι ο Βουντού. Τον βλέπω σχεδόν κάθε μέρα. Κάνουμε μαζί μάθημα στο μεταπτυχιακό.

Η λέξη τυρόβλαχος αποτελεί σύνθεση των τυρί+βλάχος ή των Τυρ (πολεμικός θεός των αρχαίων γερμανικών φυλών)+βλάχος; Αν ισχύει η δεύτερη περίπτωση, έχουμε να κάνουμε με πολεμό-βλαχο!!@** χα, χα, χα!
Παρασκευή, 30 Οκτώβριος, 2009

Ο/Η voodoo child είπε...
Εδώ είμαι!!!

Θα προτιμούσα ο βαρβατίλας Voodoo, από το βάρβαρος και το Αττίλας -που κι αυτός ήταν βαρβαρος- δηλαδή βάρβαρος στο τετράγωνο (συγνώμη για την χρησή της μαθηματικής έννοιας αλλά έγινε για να κατανοήσουμε την βαρβαροσύνη μου!) χα χα χα!

Το κειμενάκι απλά τα σπάει! Αν και λόγω βαρβαρικής καταγωγής θα προτιμούσα κάτι με τσεκούρια, κεφαλοθραύστες και φωτίες!
Σάββατο, 31 Οκτώβριος, 2009

Ο/Η Ioannis είπε...
Αφού γουστάρεις να είσαι βάρβαρος. όλη τη μέρα στη στέπα πάνω στο άλογο και όταν κουραστείς, ξεπεζεύεις, κλέβεις και βιάζεις τη γυναίκα του φτωχού χωρικού, τον σφάζεις, του παίρνεις το κρέας και το κρασί, τρώς, πίνεις, κοιμάσαι και φεύγεις. Η απόλυτη ελευθερία, χωρίς περιορισμούς, κανόνες και πρέπει. Κάνεις αυτό που θες όταν το θες και επιεδή το θες.

Βεβαίως δεν δίνεις λογαριασμό σε κανέναν αλλά και δεν έχεις κανένα να σε υποστηρίξει όταν οι εχθροί που αναπόφευκτα θα κάνεις θα σου την πέσουν εκεί που δεν το περιμένεις. όλα όμως στη ζωή είναι θέμα επιλογών!
Δευτέρα, 02 Νοέμβριος, 2009

Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Ιοanni, μήπως ο εχθρός που θα επιτεθεί στον Βουντού εκεί που δεν το περιμένει είναι ο "Δομέστικος των Οφικίων"; Χε, Χε, Χε!

Ωστόσο, εκτιμώ ότι αν υπάρχει κάποιος που σίγουρα δεν κάνει αυτό που περιγράφεις είναι ο Βουντού. Ασχέτως, του πως θέλει να φαίνεται...
Τρίτη, 03 Νοέμβριος, 2009

Ο/Η Guardian Lord είπε...
Κάθε Ιππότης μια πτυχή μας. Η ανάληψη του Εξκάλιμπερ είναι μόνο η αρχή.

Κρυφή βαθιά και Αληθινή μας πτυχή.... ο Γκάλαχαντ.

Αγνότητα και Πίστη μας υποδεικνύουν το δρόμο... για το Άγιο Δισκοπότηρο.

Hail!
Τετάρτη, 04 Νοέμβριος, 2009

Ο/Η Χάρης Παπαϊωάννου είπε...
Συμφωνώ με τον Guardian Lord. Ο Γκάλαχαντ αποτελεί πτυχή του εαυτού μας. Νομίζω όμως ότι το απόλυτο πρότυπό μας είναι ο Ιππότης του Ντύρερ.

Δημήτρη και Σταμάτη, είμαι σίγουρος ότι όταν γράψατε το "Η Ζωή και ο πολιτισμός, Ήρωας και Θάνατος", είχατε κατα νου τον τελεταίο.

ΥΓ. Ioanni...με κόψανε, χααα, χα,χα.
Τετάρτη, 04 Νοέμβριος, 2009

Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Χάρη,η εκτίμησή σου είναι ορθή. Πάντως, πέρα από το έργο του σπουδαίου αυτού ζωγράφου,(εγώ) στο νου μου είχα και κάποια παλαιότερα κείμενα ενός "αόρατου" φίλου, τόσο δικού μου όσο και του Guardian Lord, με τον οποίο τυγχάνει να έχεις το ίδιο όνομα.
Τετάρτη, 04 Νοέμβριος, 2009

Ο/Η Δημήτρης Αργασταράς είπε...
Αγαπητοί φίλοι, sorry που δεν απάντησα μέχρι τώρα, δεν περίμενα πως θα είχαμε τόσα σχόλια, αλλά η δική σας ενθουσιώδης συμμετοχή με παρακινεί τώρα κι εμένα.

Ίωνα, Σταμάτη και Χάρη, τα λέτε πολύ ωραία κι εμπνευσμένα. Ο Σταμάτης, όπως πάντα, φροντίζει να κρατά ψηλά το ηθικό της Λέσχης. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που το editorial της ''Φανταστικής Λογοτεχνίας'' τιτλοφορείται ''Το Κέρας''. Είναι ένα κάλεσμα, προς όλους τους αδελφούς μας.

Voodoo, ε, είσαι αγροίκος (χα χα), αλλά ταυτόχρονα κι ένας ευγενής. Νομίζω πως μόνο η Λέσχη καταφέρνει να συνταιριάζει αυτά τα χαρακτηριστικά.

Επικέ Guardian Lord, σε καλοσορίζω στην Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. Απ' ότι καταλαβαίνω θα μας τροφοδοτείς με αρκετές δόσεις έμπνευσης. Το blog σου είναι απλά κορυφαίο !

Hail!